Dialektord fra Senja
Denne ordlisten er fra kommune i fylkeDialektord fra Senja
Med henvisninger til:
- Dialektordliste fra Senja
- Metaordboka ved Enhet for digital dokumentasjon, Universitetet i Oslo
- Elling Ellingsen (2007): Ordsamling fra Lavangen
Samla av: Helge Stangnes
Database: Gunnar Hrafn Hrafnbjargarson.
| a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z | å | æ | ø |
Lenke til Metaordboka åpner i et nytt vindu.
| dælje | Slå hardt med neve eller reiskap. (1998) | |
| daff | Slapp, giddelaus og sein, jf. verbet å daffe. (1995) | |
| dagsror | Oppgjørsform som blei brukt for heilt unge gutar, f.eks. son til høvedsmannen, i eldre tid. Han fekk då sjette kvar krona, mens faren fekk dei hine fem. Ordet kjem av at han fekk løn for ein dag: 1/6 av full lott. (1982/83) | |
| dalke | Handfare, klappe, klemme på mjuke eller klissete ting som ikkje forandrar volum. "Slutt å dalke mæ fesken." (1990) | |
|
Metaordbok: dalka | ||
| dalle | Somle, vere sein og unødig nøye. (1996) | |
|
Metaordbok: dalla | ||
| darjen | Uvel, smådårlig. (1999) | |
| darrig | Trasig, , einsformig, kjedelig. Kan bli brukt om ein tilstand eller ein situasjon."De va no et darri feske." (1988) | |
| darve | Spakne, minke i styrke, oftast om vind: "Han har vel darva nokke før han når hit." (1999) | |
|
Metaordbok: darva | ||
| darveise | Om båt. Ligge og bakke, leite, flytte frå plass til plass – i venting på at f. eks. sild eller sei skal vise seg. "Vi ligg no her og darveise utførr Odden." (1990) | |
| daudsk | 1) Trøytt og uopplagt. (1995), 2) Smaklaus, tam på smak. (1999) | |
| deit | 1) Kvinnebryst (barnespråk)., 2) Amming. "Vil bane ha deit?" : Vil barnet patte, suge mjølk? (1999) | |
| deketal | T-forma fortøyingsbolt i berg, ofte med ein kraftig jernring tredd rundt. (1997) | |
| dekle | Arbeide med småting der ein må vere forsiktig og gjerne prøve og feile, f.eks. sette saman delane i ei vekkarklokke. "Eg satt og dekla en heil time, men fekk ho ikkje tel å gå." (1999) | |
| deksel | Hammar med spesiell fasong, brukt til å botne og opne sildetønner. (1987) | |
| demle | Fylle, f.eks. ei ause eller ei vassbøtte. "Han dæmla båten full." "Ho dæmla med bøtta neri vasstynna."(1986) | |
|
Metaordbok: demla | ||
| demling | Kraftig trenagl til å feste stokk til stokk med under lafting (husbygging). (1987) | |
| devle | 1) Nøle, ikkje greie å bestemme seg eller ikkje greie å bli ferdig., 2) Plages eller trette, krangle. (1986) | |
|
Metaordbok: devla | ||
| dikkabora | Ei stor lus (klelus). Også brukt om ei stor spinnkjerring (Kvaløya). "De va ei årntli dikkaborra!" (1999) | |
| dikte | Tette ved å dytte stry eller liknande inn i sprekker, f.eks. i nata (sprekkene mellom plankane) på ein kravellbygd båt. (1988) | |
| dobbelpinnar | Båt med to mastrer. (1998) | |
| dode/dote | Somle, gje seg unødig god tid. (1990) | |
| dølgsmål | I det skjulte. "De måtte treffes i dølsmål." "Ho fekk et barn i dølsmål." (1996) | |
|
Metaordbok: dølgsmål | ||
| dopp | Heimlaga brunost, løyst opp i vatn til ein velling , litt tjukkare enn brun saus. Blei brukt på graut som sirup. "Grøt hadde man ofte te kveldsmat. Sokker va det jo lite av. Då laga ho mor dopp, og det va godt." (1988) | |
| dørgått(a) | Også berre nemnt som gått(a). Innskjeringa (falsen) i ein dørkarm der døra går i, også forklart som "rommet mellom ei gjenlukt dør og karmen," "Pass deg så du ikkje klemme fingran i dørrgåtta." (1996) Sjå gått (1984/85) | |
| dørhol | Sjølve døropninga. (1996) | |
| dorle | Ligge på sjøen i båt utan å arbeide; smått ro og smått reke, eller gje båten litt fart ved å leike med hendene eller ei fjøl i vatnet. "Han ligg no og dorla nedførr landet." (1990, 1996) | |
| dorre | Underlig person, raring, jfr. "underlig skrue". (1996) | |
| dov | Gump, dvs. den bakerste delen av ryggen på eit dyr, helst om hest, men også brukt om ein dryg bakende på eit menneske. Overført brukt som namn på fjell eller nes. (Dova: 1dåvva, enden på fjellet Senjehesten). (1986) | |
|
Metaordbok: dov | ||
| dragne til | Friskne smått og seint etter ein sjukdom. "Det blir vel tell at han enten døyr eller dragna tell," sagt om eit sjukt dyr. (1987) | |
| draugslien | Sjuk, sarven, matt i kroppen utan påviselig årsak. (1999) | |
| drekt | Fart, bør, jf. uttrykket "i same drekta", dvs. "i same farta." (1987) | |
| drols | Fart, bør. "Den der seglar'n, han har god drols nordover fjorden." (1999) | |
| drolse | 1) Slå, fike til. "Eg drolsa te han.", 2) Bevege seg med stor fart, oftast om båt i unnavind. | |
| drolsing | 1) Slag, ofte slag med handbaken. "Eg ga han en drolsing over auan.", 2) Bør, fart p.g.a. unnavind, dss. drols. (1999) | |
| drongle | Søle eller strø utover på ein uforsiktig måte, f.eks. når du ber ei full tyttebærbøtte slik at det ryr litt og litt bær over kanten. (1987) | |
|
Metaordbok: drongla | ||
| drott | Skydrift; skyer som blir ført med vinden slik at ein kan sjå vindretninga. "Han e ute og ser i drott'n." (1987) | |
| drums | Smøroljefat av tynt metall, til forskjell frå meir solide oljefat. Fans i fleire størrelsar. (1995) | |
| dubbedrikke | Legge seg på mage ved bekk eller vatn og drikke. (1986) | |
| dubbel | Trefløyt på ile til fiskebruk (garn, snik, line etc.) (1987, 1991) | |
| durmål | Dugurd eller dagverd, matmål mellom morgonmat og middag, i eldre tid kl. 9. Ordet fins som førsteledd i mange terrengnamn, såkalla "dagtidsnamn" frå den tid ein nytta sola som klokke. (1996) | |
| dus | Vindløye. (1999) | |
| duse | 1) "Slumre", halvsove eller sove svært lett. "Eg dusa berre et øyeblekk." (1987), 2) Spakne med vinden. (1999) | |
| duve | 1) Minske seglføring; duve seglet., 2) Vogge eller gynge i rolig takt. (1999) | |
| dyft | Mål for mjøl; - lita mengd, så mykje du tok i ei hand. Du tok ei "meldøft" om gongen og strødde i grauten mens du rørte. (1987) | |
| dyros | Vill, ustoppelig etter eitt eller anna. (1996) | |
